Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) aliwafunza Maswahabah sampuli mbalimbali za Tashahhud:
1- Tashahhud ya Ibn Mas´uud. Ibn Mas´uud amesema:
“Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) alinishika mkono wangu kwa mikono yake miwili na akanifunza Tashahhud kama anavyonifunza Suurah katika Qur-aan:
التحيات لله، و الصلوات و الطيبات، السلام عليك أيها النبي و رحمة الله و بركاته، السلام علينا و على عباد الله الصالحين، أشهد أن لا إله إلا الله و أشهد أن محمداً عبده و رسوله
“Maadhimisho, swalah na mazuri yote yanamstahikia Allaah. Amani, rehema na baraka za Allaah ziwe juu yako, ee Mtume! Amani ishuke juu yetu na juu ya waja wema wa Allaah [pindi anaposema hivo basi inamgusa kila mja mwema mbinguni na ardhini]. Nashuhudia ya kwamba hapana mwabudiwa wa haki isipokuwa Allaah na nashuhudia ya kwamba Muhammad ni mja na Mtume Wake.”
Tulikuwa tukisema hivo wakati (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) bado yupamoja nasi. Alipofariki tukawa tunasema:
السلام على النبي
“Amani iwe juu ya Mtume.”[1]
[1] al-Bukhariy, Muslim, Ibn Abiy Shaybah (2/90/1), as-Sarraaj na Abu Ya´laa katika ”al-Musnad” (2/258). Imetajwa katika ”al-Irwaa’” (321). Maneno ya Ibn Mas´uud “Tulikuwa tukisema hivo wakati (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) bado yupamoja nasi. Alipofariki tukawa tunasema:
السلام على النبي
“Amani iwe juu ya Mtume.”
ni dalili inayoonyesha kuwa Maswahabah (Radhiya Allaahu ´anhum) walikuwa wakisema katika Tashahhud ya kwanza wakati wa uhai wa Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam):
السلام عليك أيها النبي و رحمة الله و بركاته
“Amani, rehema na baraka za Allaah ziwe juu yako, ee Mtume!”
Baada ya kufa kwake wakabadilisha matamshi na kusema:
السلام على النبي
“Amani iwe juu ya Mtume.”
Hilo pasi na shaka ni lazima liwe limetokana na kuridhia kwake Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam). Nadharia hiyo inaungwa mkono vilevile na ´Aaishah (Radhiya Allaahu ´anhaa) na jambo la hakika ni kuwa naye alifunza Tasahhhud kama ifuatavyo:
السلام على النبي
“Amani iwe juu ya Mtume.” (as-Sarraaj katika ”al-Musnad” (2/1/9) na al-Mukhallas katika ”al-Fawaa-id” (1/54/11) kwa cheni mbili za wapokezi kupitia kwake)
Haafidhw Ibn Hajar (Rahimahu Allaah) amesema:
“Nyongeza hii udhahiri wake ni kwamba walikuwa wakisema:
السلام عليك أيها النبي و رحمة الله و بركاته
“Amani, rehema na baraka za Allaah ziwe juu yako, ee Mtume!”
wakati (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) alikuwa bado yuko hai. Alipofariki (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) ndipo wakaacha aina ya kumlenga na wakawa wanasema:
السلام على النبي
“Amani iwe juu ya Mtume.””
Ibn Hajar amesema vilevile:
“as-Subkiy amesema katika “Sharh-ul-Minhaaj” baada ya kutaja nyongeza hii kwa Abu ´Awaanah: “Ikiwa haya yamesihi kutoka kwa Maswahabah basi inafahamisha kwamba sio wajibu kusema kwa aina ya kumlenga Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) baada ya kufa kwake. Kwa hiyo mtu anaweza kusema:
السلام على النبي
“Amani iwe juu ya Mtume.””
Haya yamesihi pasi na shaka na nimepata upokezi wenye nguvu mwingine unaotilia nguvu. ´Abdur-Razzaaq amesema: “Ibn Jurayj amenikhabarisha: ´Atwaa amenikhabarisha ya kwamba Maswahabah walikuwa wakisema wakati Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) bado yuhai:
السلام عليك أيها النبي و رحمة الله و بركاته
“Amani, rehema na baraka za Allaah ziwe juu yako, ee Mtume!”
Alipofariki wakasema:
السلام على النبي
“Amani iwe juu ya Mtume.””
Mlolongo wa wapokezi ni Swahiyh. Hata hivyo Sa´iyd bin Mansuur amepokea kupitia kwa Abu ´Ubaydah bin ´Abdillaah bin Mas´uud kutoka kwa baba yake ya kwamba Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) aliwafunza Tashahhud. Baada ya kutaja tamko Ibn ´Abbaas akasema: “Wakati bado Mtume (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam) yuko hai ndipo tulikuwa tukisema:
السلام عليك أيها النبي و رحمة الله و بركاته
“Amani, rehema na baraka za Allaah ziwe juu yako, ee Mtume!”
Ndipo akasema Ibn Mas´uud: “Hivo ndivyo tulivyojifunza na hivo ndivyo tunavyofunza.”
Ni kama kwamba Ibn ´Abbaas alisema hivo kwa lengo la kuhakiki na kwamba Ibn Mas´uud hakurejea kwake. Lakini upokezi wa Abu Ma´mar [kwa al-Bukhaariy] ni Swahiyh zaidi kwa sababu Abu ´Ubaydah hakuwahi kusikia kutoka kwa baba yake. Pamoja na hivyo cheni ya wapokezi mpaka kwake ni dhaifu.”
Wanachuoni wengi wahakiki, akiwemo al-Qastwalaaniy, az-Zarqaaniy na al-Luknawiy, wameyanukuu maneno haya ya Haafidhw Ibn Hajar kwa kuyakubali bila kuyapinga. Rejea katika asili kuhusu zaida juu ya maudhui haya.
- Mhusika: Imaam Muhammad Naaswir-ud-Diyn al-Albaaniy
- Mfasiri: Firqatunnajia.com
- Marejeo: Swifatu Swalaat-in-Nabiy, uk. 140-141
- Imechapishwa: 30/12/2018
