Kulikuja taarifa kwamba mtoto wa bwana mmoja anayetokana na kizazi cha ´Aliy, kutokea Twabaristaan, alifariki. Wakaja watu kumpa rambirambi, lakini hakukutana nao katika siku ya kwanza, siku ya pili wala siku ya tatu. Halafu baada ya hapo akawatokea na kuwaambia:
“Kufa kwa mwanangu si mwanzo wala mwisho. Wala hakikuishilia kwake. Lakini mimi nafikiria juu ya urefu wa huzuni yake katika kututoweka na urefu wa huzuni yetu juu ya kutoweka kwake na upweke wake.” Akalia kitambo fulani, kisha akasema:
Masikini mgeni katika nchi geni
nini alichofanya juu ya nafsi yake mwenyewe?
Amewaacha wapenzi wake na
hawakunufaisha na maisha baada yake na wala
Moyo wangu umejaa huzuni
na umekatika kwa sababu ya kutamani na umbali
Yuko mbali na peke yake
na yote anayofanya Allaah ni uadilifu
Imepokelewa ya kwamba kuna mtu alisimama kwenye kaburi na akilia pamoja na wengine. Kisha akasema:
Ee kifo, ni ugumu kiasi gani, unapiga
Unampiga yule asiyetaka kupigwa
Unamchukua mwanamali kutoka chumbani kwake
na unamchukua mtu kutoka kwa mama yake
Humbakizi mwema wala muovu
isipokuwa unawapeleka kwenye makaburi yao
Hivo ndivo inavyokuwa hukumu ya Asiyeshindika, Mjuzi na Muweza
Ametakasika na mapungufu – hadhulumu katika hukumu Yake
Haafidhw Abu ´Abdillaah al-Haakim amepokea katika ”at-Taariykh” yake kupitia kwa Sa´iyd bin al-Musayyab, ambaye amesema:
“Tuliingia makaburi ya Madiynah tukiwa na ´Aliy bin Abiy Twaalib (Radhiya Allaahu ´anh). Akasimama karibu na kaburi la Faatwimah (Radhiya Allaahu ´anhaa). Pindi watu walipoondoka, alisema:
Kila mkusanyiko wa wapenzi wawili hutengana
ubakiaji wangu baada yenu ni mdogo
Kumpoteza mmoja baada ya mwingine
kunajulisha kuwa hakuna mpenzi atakayedumu
Nayaona maradhi ya dunia kwangu ni mengi
Mwenye kuishi ni mgonjwa mpaka wakati wa kufa
Abu Muhammad ´Abdur-Rahmaan bin ´Umar bin an-Nahhaa amepokea kutoka kwa Muhammad bin Sulaymaan, ambaye amesimulia kuwa al-´Atabiy amesema:
“Baada ya ´Aliy (Radhiya Allaahu ´anh) kumaliza kumzika Faatwimah (Radhiya Allaahu ´anhaa), msichana wa Muhammad (Swalla Allaahu ´alayhi wa sallam), akarudi na huku akisema:
Kila mkusanyiko wa wapenzi wawili hutengana
ni wachache ambao bado hawajakufa
Kumpoteza mmoja baada ya mwingine
kunajulisha kuwa hakuna mpenzi atakayedumu
Nayaona maradhi ya dunia kwangu ni mengi
Mwenye kuishi ni mgonjwa mpaka wakati wa kufa
al-´Atabiy ameeleza kuwa adh-Dhwabbiy alisoma mashairi ya al-´Atwannash na akasema:
Baada ya kulia mito ya machozi nasema
kwamba naona ardhi inabaki na marafiki wanaondoka
Marafiki zangu! Ningekata tamaa lau kilichowapa kingekuwa kingine kisicho kifo
lakini kifo hakiepukiki
Kuna mifano mingi ya namna ambavyo Salaf walilia wakati wa kuwapoteza watu na kusoma mashairi katika kipindi cha kutamani. Bora, nzuri, kweli na inayopigiwa mfano zaidi katika maudhui haya, ni yale Ja´far bin Muhammad aliyosimulia kutoka kwa baba yake, kutoka kwa ´Aliy (Radhiya Allaahu ´anh), ambaye amesema:
“Wakati lilipofunikwa udongo kaburi la Mtume wa Allaah (Swalla Allaahu ´alayi wa sallam), alikuja Faatwimah (Radhiya Allaahu ´anhaa) ambapo akachukua udongo kutoka kwenye kaburi na kuuweka machoni mwake. Akalia na kusema:
Ni kwa nini yule ambaye amenusa udongo wa Ahmad
asinuse urefu hadhi ya wakati?
Lau michana ingelipatwa na masaibu yangu
basi ingelikuwa nyusiku[1]
Abu Bakr Muhammad bin al-Husayn al-Aajurriy amesema katika ”ash-Shariy´ah”:
“Nimefikiwa na khabari kwamba wakati Mtume (Swalla Allaahu ´alayi wa sallam) alipomaliza kuzikwa, alikuja Faatwimah (Radhiya Allaahu ´anhaa) kwenye kaburi lake na kusema:
Machozi kwenye mashavu yangu yameanguka chini
kwa ajili ya kukusitikia – moyo umejaa madonda
Ni vizuri daima kuwa na subira
isipokuwa inapohusu wewe – ni jambo haliwezekani
Hakuna aibu ya kukuhuzunikia –
kama huzuni ingekuwa ni kwa aina ya kilio cha milele machoni mwangu
[1] adh-Dhahabiy amesema:
“Haya ni katika yaliyonasibishwa kwa Faatwimah lakini hayakusihi.” (Siyar A´laam-in-Nubalaa’ (2/134)).
- Mhusika: Imaam Muhammad bin ´Abdillaah bin Naaswir-id-Diyn ad-Dimashqiy
- Mfasiri: Firqatunnajia.com
- Marejeo: Bard-ul-Akbaad ´inda Faqd-il-Awlaad, uk. 125-128
- Imechapishwa: 29/08/2023
