Abu Muhammad ´Abdullaah bin Abiy Zayd al-Qayrawaaniy (Rahimahu Allaah) amesema:
Yeye yuko juu ya ´Arshi Yake kwa utukufu na kwa dhati Yake na yuko kila mahali kwa ujuzi Wake.
MAELEZO
Allaah yuko juu ya ´Arshi Yake kwa dhati Yake na si kwa ujuzi Wake, kama wanavodai Mu´awwilah wanaposema kuwa Allaah yuko juu kwa ujuzi, uwezo au utawala Wake. Uhakika wa mambo ni kwamba Yeye (Subhaanahu wa Ta´ala) yuko juu kwa dhati Yake. Allaah (Ta´ala) amesema:
الرَّحْمَـٰنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَىٰ
“Mwingi wa rehema amelingana juu ya ‘Arshi.”[1]
Kulingana ni sifa ya kimatendo tofauti na ujuu ambayo ni sifa ya kidhati. Ndio maana kulingana kukatajwa sambamba na kuumba mbingu na ardhi. Allaah (Ta´ala) amesema:
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّـهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ
“Hakika Mola wenu ni Allaah ambaye ameumba mbingu na ardhi katika siku sita kisha akalingana juu ya ´Arshi.”
Kwa hivyo kulingana ni sifa ya kimatendo ambayo Allaah (Subhaanahu wa Ta´ala) husifiwa kwayo pale anapotaka, ilihali ujuu ni sifa ya kidhati ambayo daima anasifiwa kwayo. Sentesi:
اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ
“… akalingana juu ya ´Arshi.”[2]
imetajwa sehemu saba ndani ya Qur-aan na daima hutajwa namna hiyo. Hii inajulisha kuwa maana yake ni moja, nako ni kuwa juu na kungatika juu ya ´Arshi. Ibn-ul-Qayyim (Rahimahu Allaah) amesema:
Wana maana nne juu yake:
kuthibiti, kuwa juu na kungatika
Hayakanushwi;
kupanda ambako ndio maana ya nne
Tafsiri hiyo imechaguliwa na Abu ´Ubayd, mwanafunzi wa ash-Shaybaaniy
kwani yeye ni mtambuzi zaidi wa Qur-aan kuliko Jahmiy
Wao, tofauti na Mu´attwilah, wana tafsiri nne juu ya neno (الإستواء): kuthibiti, kuwa juu, kungatika na kupanda. Jahmiyyah wanapinga ujuu na kulingana na wanasema kuwa Allaah yuko kila mahali kukiwemo sehemu za taka na vyoo – Allaah ametakasika kutokamana na hayo!
Mshairi amesema:
“… kwa dhati Yake… “
Hapa wanaraddiwa Mu´awwilah kama vile Ashaa´irah na wengineo wanaosema kuwa (الإستواء) maana yake ni kutawala juu ya ´Arshi.
Licha ya kuwa Allaah yuko juu ya viumbe ujuzi Wake uko kila mahali. Amesema (Jalla wa ´Alaa):
إِنَّ اللَّـهَ لَا يَخْفَىٰ عَلَيْهِ شَيْءٌ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ
“Hakika Allaah hakifichiki Kwake chochote katika ardhi wala katika mbingu.”[3]
وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ
“Naye Yu pamoja nanyi popote mlipo.”[4]
Bi maana kwa ujuzi Wake.
Yuko juu ya viumbe Wake kwa dhati Yake
na hakuna maeneo ardhini inakosekana elimu Yake
[1] 20:5
[2] 7:54
[3] 3:5
[4] 57:04
- Mhusika: Imaam Swaalih bin Fawzaan al-Fawzaan
- Mfasiri: Firqatunnajia.com
- Marejeo: Bayaan-ul-Ma´aaniy fiy Sharh Muqaddimati Ibn Abiy Zayd al-Qayrawaaniy, uk. 37-38
- Imechapishwa: 28/07/2021
